Đông trùng hạ thảo ve sầu là một loại dược liệu quý hiếm có giá trị dinh dưỡng và dược lý cao. Tuy nhiên, do nhiều người dân còn nhầm lẫn với các loại nấm độc sinh trưởng trên ve sầu nên đã gây ra những hậu quả đáng tiếc.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về đông trùng hạ thảo ve sầu, cách phân biệt với nấm độc cũng như lưu ý khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Đông trùng hạ thảo ve sầu được hình thành như thế nào?
Đông trùng hạ thảo ve sầu thuộc loài nấm có tên khoa học là Cordyceps cicadae, thuộc họ Clavicipitaceae, bộ Hypocreales. Đây là loại nấm ký sinh trên ấu trùng của bọ ve sầu (Lepidoptera).
Quá trình hình thành của đông trùng hạ thảo ve sầu diễn ra như sau:
- Bọ ve sầu sống dưới đất 3-4 năm ở dạng nhộng.
- Khi nhiệt độ và độ ẩm đạt ngưỡng thích hợp (18-24 độ C, độ ẩm trên 90%), bào tử nấm Cordyceps sẽ xâm nhập vào cơ thể nhộng ve sầu.
- Bào tử nấm phát triển bên trong cơ thể nhộng ve, hút chất dinh dưỡng để sinh trưởng.
- Sau khoảng 1 năm, cây nấm (quả thể) sẽ mọc ra khỏi xác nhộng ve sầu, thường vào khoảng tháng 5-7 âm lịch.
Như vậy, đông trùng hạ thảo ve sầu được hình thành từ quá trình ký sinh của nấm Cordyceps lên cơ thể ấu trùng của bọ ve sầu.
Đông trùng hạ thảo ve sầu có độc hay không?
Đông trùng hạ thảo ve sầu không có độc, hoàn toàn có thể dùng làm thực phẩm và thuốc. Tuy nhiên, do nhiều người dân nhầm lẫn với một số loại nấm độc cũng mọc trên ve sầu như nấm mốc xanh, nấm đầu lâu,… nên đã gây ra ngộ độc.
Vì sao nấm độc mọc trên ve sầu thường hay bị nhầm với đông trùng hạ thảo?
Một số lý do khiến người dân thường nhầm lẫn giữa đông trùng hạ thảo ve sầu với các loại nấm độc:
- Nhiều loại nấm độc cũng mọc trên xác ve sầu, có hình dáng bên ngoài giống đông trùng hạ thảo.
- Người dân thiếu kiến thức về cách phân biệt các loại nấm.
- Đông trùng hạ thảo ve sầu khá hiếm, trong khi các loại nấm độc mọc nhiều vào mùa mưa.
- Người thu hái không có kinh nghiệm, không biết cách phân biệt các loại nấm.
Do đó, việc nhầm lẫn giữa đông trùng hạ thảo ve sầu và nấm độc là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, điều này lại gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người sử dụng.
Cách phân biệt đông trùng hạ thảo ve sầu với loài nấm ve sầu độc
Để phân biệt đông trùng hạ thảo ve sầu với các loại nấm độc, cần dựa vào các đặc điểm sau:
- Hình dạng bên ngoài: Đông trùng hạ thảo ve sầu có hình dưa, màu vàng nhạt hoặc nâu vàng; còn nấm độc thường mọc thành cụm, màu xanh lá.
- Kết cấu bên trong: Ruột đông trùng hạ thảo ve sầu có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt; nấm độc thường có màu xanh lá, có vị đắng.
- Mùi: Đông trùng hạ thảo có mùi thơm đặc trưng; các loại nấm độc thường có mùi khó chịu, hôi hoặc mốc.
- Thời điểm mọc: Đông trùng hạ thảo mọc vào mùa hè; nấm độc có thể mọc quanh năm, nhiều vào mùa mưa ẩm.
Chỉ khi đáp ứng đủ các tiêu chí về hình dạng, màu sắc, mùi và thời điểm mọc, người dùng mới có thể chắc chắn đó là đông trùng hạ thảo ve sầu chứ không phải các loại nấm độc.
Đông trùng hạ thảo ve sầu có tác dụng gì?
Đông trùng hạ thảo ve sầu có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như:
Dưỡng chất có trong đông trùng hạ thảo trên ve sầu
- Polysaccharide: Tăng cường miễn dịch, kháng viêm, chống ung thư.
- Axit amin: Tốt cho hệ tim mạch, thần kinh.
- Khoáng chất: Sắt, canxi, phốt pho, kali,… bổ sung dưỡng chất cho cơ thể.
- Vitamin B1, B2, B12: Giúp cân bằng hệ enzym, tăng cường chức năng thần kinh.
Công dụng chính
- Bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lý nam giới.
- Tăng cường sức đề kháng, phòng chống bệnh tật.
- Bổ não, tăng cường trí nhớ và tập trung.
- Giảm mỡ máu, huyết áp, ngừa xơ vữa động mạch.
- Chống suy giảm miễn dịch ở người cao tuổi.
- Chống căng thẳng thần kinh, mất ngủ, lo âu.
Nhờ những tác dụng trên, đông trùng hạ thảo ve sầu được xem như một vị thuốc quý, có giá trị dinh dưỡng và dược lý rất cao. Tuy nhiên, cần lưu ý nguồn gốc xuất xứ để đảm bảo không nhầm lẫn với các loại nấm độc.
Đông trùng hạ thảo trên ve sầu mọc ở đâu?
Đông trùng hạ thảo ve sầu phân bố ở một số vùng sau đây:
Thời điểm xuất hiện Đông trùng ve sầu là khi nào?
- Đông trùng hạ thảo ve sầu thường xuất hiện vào mùa hè, khoảng tháng 5 đến tháng 7 âm lịch, khi trời nóng ẩm, mưa nhiều.
- Đây cũng chính là thời điểm nhộng ve sầu phát triển thành ve sầu trưởng thành và bướm lên mặt đất.
- Độ ẩm và nhiệt độ cao là điều kiện lý tưởng để nấm Cordyceps phát triển và hình thành quả thể.
Cách thu hoạch đông trùng hạ thảo trên ve sầu
- Chỉ nên thu hái đông trùng hạ thảo ve sầu khi quả thể nấm đã phát triển hoàn chỉnh, thân cứng, màu sắc đặc trưng.
- Dùng dao cắt sát gốc nấm, không nên nhổ bừa bãi làm tổn thương đến cơ thể nhộng ve.
- Bảo quản ngay trong hộp kín, tránh ẩm mốc, mất dưỡng chất.
- Không nên thu hoạch quá nhiều cùng một lúc để bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Chú ý thu hoạch đúng cách, đúng thời điểm để đảm bảo chất lượng và dược tính của đông trùng hạ thảo ve sầu. Tránh hái lẫn các loại nấm độc gây hại cho sức khỏe.
Giá đông trùng ve sầu là bao nhiêu?
Giá đông trùng hạ thảo ve sầu tùy thuộc vào một số yếu tố sau:
- Xuất xứ: Đông trùng hạ thảo ve sầu Kỳ Sơn (Hà Tĩnh) có giá cao nhất, khoảng 5 – 7 triệu đồng/kg.
- Kích cỡ: Đông trùng to, tươi tốt có giá đắt hơn.
- Chất lượng: Đông trùng chất lượng tốt, không sâu mọt có giá cao hơn.
- Thời điểm: Vào mùa nấm mới, giá đông trùng ve sầu có phần hạ nhiệt.
- Dạng sản phẩm: Đông trùng khô, sấy, bột, tinh chất… có giá thành khác nhau.
Nhìn chung, giá đông trùng hạ thảo ve sầu dao động từ vài trăm nghìn đến cả chục triệu đồng/kg, tùy vào chất lượng và dạng sản phẩm.
Phương pháp bảo quản Đông trùng hạ thảo ve sầu
Để đảm bảo giữ được hàm lượng dưỡng chất và dược tính, cần bảo quản đông trùng hạ thảo đúng cách:
Bảo quản Nấm trùng thảo ve sầu ở nhiệt độ thấp
- Bảo quản đông trùng hạ thảo ở nơi khô ráo, mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Nhiệt độ lý tưởng khoảng 15-20 độ C, độ ẩm dưới 60%.
- Có thể bảo quản trong tủ lạnh để giữ dưỡng chất và hương vị lâu dài.
Phương pháp bảo quản đông trùng hạ thảo ve sầu
- Bảo quản nguyên vẹn hoặc cắt lát mỏng, phơi khô hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp.
- Để đông trùng trong hộp kín, hút chân không hoặc có túi hút ẩm silica gel.
- Có thể ngâm mật ong hoặc rượu để tăng thời hạn sử dụng.
- Bảo quản trong tủ đông nếu muốn lưu trữ lâu dài.
Ngâm rượu với đông trùng hạ thảo ve sầu
- Chọn rượu trắng có nồng độ cồn cao (trên 45 độ) để ngâm đông trùng.
- Cho đông trùng vào lọ thủy tinh, đổ ngập rượu và bảo quản nơi khô ráo, mát mẻ.
- Định kỳ lắc đều lọ để rượu ngấm đều vào đông trùng.
- Sau 1-2 tháng là có thể sử dụng rượu đông trùng.
Bảo quản đúng cách sẽ giúp đông trùng hạ thảo ve sầu không bị mốc, mọt, giữ được dược tính lâu dài. Ngâm rượu đông trùng còn là bài thuốc quý giúp bồi bổ sức khỏe.
Tổng kết
Đông trùng hạ thảo ve sầu là một loại dược liệu quý hiếm, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thường nhầm lẫn với các loại nấm độc khi hái lầm đông trùng hạ thảo ve sầu.
Do đó, cần nắm rõ cách phân biệt đông trùng hạ thảo ve sầu với nấm độc dựa vào hình dạng, màu sắc, mùi và thời gian mọc.
Khi sử dụng đông trùng hạ thảo ve sầu cần lựa chọn nguồn gốc rõ ràng, bảo quản cẩn thận để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh để tận hưởng cuộc sống.
