Đông trùng hạ thảo là một loại nấm quý hiếm có nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, việc nuôi trồng đông trùng hạ thảo khá phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật và công nghệ cao. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách nuôi đông trùng hạ thảo giúp bạn dễ dàng thực hiện hơn.
Yêu cầu đối với các dụng cụ để nuôi cấy đông trùng hạ thảo
Các loại dụng cụ thí nghiệm
- Cân điện tử 4 số
- Que cấy vi sinh
- Bình tam giác
- Cốc đong
Thiết bị tiệt trùng
- Tủ sấy đối lưu cưỡng bức
- Nồi hấp tiệt trùng
Các yêu cầu về hệ thống phòng nuôi cấy đông trùng hạ thảo
Phòng cấy
- Để thực hiện các khâu nhân giống đông trùng hạ thảo
- Trang bị hệ thống điều hòa thoáng mát
- Hệ thống đèn uv: để diệt khuẩn cả phòng
- Tủ cấy sinh học: Các công đoạn cấy và quá trình chuyển giống của nấm đông trùng đều được thực hiện trong các tủ cấy để đảm bảo an toàn.
- Các kệ, giá đựng đồ
- Lưu ý: Phòng cấy luôn được lau chùi, vệ sinh sạch sẽ bằng cồn 70 độ. Các nhân viên khi ra vào phòng cần trang bị đồ bảo hộ đầy đủ.
Phòng nuôi lắc
- Phòng nhân giống dịch thể (giống cấp 2)
- Trang bị hệ thống điều hòa: duy trì nhiệt độ từ 22 – 24 độ C.
- Hệ thống chiếu sáng liên tục: kích thích bào tử nấm phát triển, tạo nên màu vàng đặc trưng của các bình giống cấp 2 Đông trùng hạ thảo.
- Hệ thống máy lắc: duy trì ở 150 – 170 vòng/ phút. Tốc độ và vòng lắc ảnh hưởng nhiều đến kích thước, mật độ và chất lượng của giống.
Yêu cầu về phòng ủ tối trong nuôi cấy đông trùng hạ thảo
- Mục đích: tạo môi trường lạnh khô như mùa đông ở cao nguyên Tây Tạng.
- Hệ thống điều hòa, duy trì nhiệt độ từ 18-20 độ C.
- Cần che kín các cửa sổ, hạn chế ánh sáng, giúp kích thích hệ sợi nấm phát triển.
Phòng nuôi đông trùng hạ thảo
- Các hộp nấm sau khi đã ăn kín bề mặt cơ chất, sẽ được chuyển sang phòng nuôi kích thích tạo quả thể.
Hướng dẫn cách nuôi đông trùng hạ thảo
Giai đoạn 1: Chọn giống gốc
- Giống gốc là yếu tố then chốt quyết định chất lượng và năng suất của vụ nuôi.
- Chọn giống gốc từ các cơ sở uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
- Giống gốc cần đảm bảo tính đồng nhất, không bị nhiễm bệnh.
Giai đoạn 2: Nhân giống đông trùng hạ thảo cấp 1
- Sử dụng kỹ thuật nuôi cấy mô để nhân nhanh số lượng giống ban đầu.
- Quy trình gồm các bước: cấy chuyển giống lên đĩa petri, ủ đĩa giống, thu bào tử.
- Điều kiện: nhiệt độ 18-25 độ C, độ ẩm 75-80%, ánh sáng nhân tạo.
Giai đoạn 3: Nhân giống cấp 2
- Sử dụng kỹ thuật lắc dịch thể để nhân giống thành dịch thể.
- Quy trình gồm: cấy bào tử vào môi trường lỏng, lắc ủ, thu hoạch bào tử.
- Điều kiện: nhiệt độ 22-25 độ C, ánh sáng liên tục, tốc độ lắc 150-180 vòng/phút.
Giai đoạn 4: Cấy giống vào cơ chất tổng hợp
- Chuẩn bị cơ chất: ngũ cốc, mùn cưa, vỏ trấu… đã qua xử lý nhiệt.
- Trộn dịch giống với cơ chất, đổ vào khay/túi ủ.
- Điều kiện: nhiệt độ 22-28 độ C, độ ẩm 60-75%.
Giai đoạn 5: Nuôi sợi đông trùng hạ thảo
- Theo dõi quá trình nấm phát triển sợi trắng xóa trên bề mặt cơ chất.
- Cung cấp đủ độ ẩm, oxy bằng cách đảo trộn cơ chất định kỳ.
- Điều kiện: nhiệt độ 20-28 độ C, độ ẩm 75-80%.
Giai đoạn 6: Tạo quả thể
- Khi sợi nấm phát triển kín bề mặt, chuyển sang điều kiện thiếu ánh sáng để kích thích tạo quả.
- Nên làm gián đoạn thời gian chiếu sáng để tăng hiệu quả.
- Nhiệt độ 16-22 độ C, độ ẩm 75-85%.
Giai đoạn 7: Nuôi quả thể phát triển thành cây
- Tiếp tục duy trì điều kiện thiếu sáng, tăng độ ẩm đến 85-95%.
- Sau 2-3 tuần, các quả thể sẽ phát triển thành cây nấm đông trùng hạ thảo.
Giai đoạn 8: Thu hoạch
- Đợi đến khi cây nấm đạt chiều cao 5-8 cm là có thể thu hoạch.
- Dùng kéo cắt sát gốc, phân loại theo kích cỡ.
- Sấy khô ở 40-60 độ C đến khi độ ẩm còn dưới 10%.
- Đóng gói và bảo quản ở nơi khô ráo.
Kết luận
Như vậy, quy trình nuôi đông trùng hạ thảo gồm 8 giai đoạn chính. Mỗi giai đoạn đều đòi hỏi những điều kiện và kỹ thuật riêng. Nếu thực hiện đúng theo các bước trên, bạn sẽ thành công trong việc nuôi trồng loại nấm quý hiếm này. Chúc bạn thành công!
